Słownik pojęć
Blastomer - komórki zarodkowe powstałe w wyniku podziału zygoty (zapłodnionej komórki) w czasie bruzdkowania (1);
Cytometria przepływowa - nowoczesne narzędzie - ocena cech morfologicznych komórek z określeniem ich stopnia dojrzałości i stopnia zróżnicowania (1);
Czynniki wzrostu - białka lub połączenia białek i wielocukrów pobudzających rozrost i dojrzewanie niezróżnicowanych komórek (1);
Ektoderma - zewnętrzny listek zarodkowy; z ektodermy rozwija się m.in. naskórek, rogówka oka, włosy, nerwy (1);
Endoderma - wewnętrzny listek zarodkowy, z którego rozwijają się nabłonki: jelit, wątroby, płuc, dróg moczowych, gruczołów dokrewnych (1);
Fibroblast - komórka tkanki łącznej właściwej o wydłużonym kształcie. Wytwarzają włókna kolagenowe, siateczkowe i sprężyste oraz składniki substancji podstawowych glikozaminnoglikany (2);
Hodowla in vitro - wzrost i funkcja poza organizmem komórek uzyskanych przez dyspersję mechaniczna lub enzymatyczna tkanek; także hodowla tkanek i narządów (1);
Hodowla jednowarstwowa - wzrost jednej warstwie (monolayer) komórek w hodowli
in vitro - (łac.) w dosłownym tłumaczeniu: „w szkle”, potocznie znaczy poza organizmem, w próbówce. Dotyczy też reakcji biochemicznych i molekularnych przebiegających w próbówce
in vivo - (łac.) w żywej roślinie lub zwierzęciu (1);
Keratynocyty - komórki naskórka syntetyzujące specyficzne białka. Stanowią ok. 95% naskórka człowieka (2);
Kolagen - białko należące do grupy skleroprotein nierozpuszczalnych w wodzie (1);
Komórki macierzyste - niezróżnicowane komórki, które mają zdolność do samoodtwarzania i tworzenia zróżnicowanych komórek potomnych (1);
Komórki progenitorowe - komórki o dużym potencjale mitotycznym, zdolne do różnicowania się w ściśle określony typ komórek (1);
Lek biologiczny - lek, którego substancja czynna jest wytwarzana przez organizm żywy lub pochodzi z organizmu żywego;
Lek oryginalny - lek innowacyjny, wynaleziony przez firmę jako pierwszy i wprowadzony do stosowania w lecznictwie na podstawie pełnej dokumentacji badań chemicznych, biologicznych, farmaceutycznych, farmakologicznych, toksykologicznych i klinicznych;
Linia komórkowa - populacja komórek proliferujących w hodowlach (1);
Macierz pozakomórkowa - produkt komórek nabłonkowych i tkanki łącznej; składa się z różnych glikoproteidów i proteoglikanów, w stosunku swoistym dla każdej tkanki, najważniejszymi jej składnikami są fibronektyna, laminina i kolageny I-V i XI (1);
Medium (pożywka) - mieszanina soli nieorganicznych i różnych substancji odżywczych; podtrzymuje przeżywanie komórek przynajmniej przez 24 godziny;
Pasaż - rozdzielenie komórek subkonfluentnej hodowli np. na dwie części i przeniesienie ich do osobnych naczyń hodowlanych (1);
Pluripotencja - zdolność komórek macierzystych do różnicowania się w wiele typów całkowicie zróżnicowanych komórek (z wyjątkiem komórek linii płciowej);
Progenitory - wczesne komórki ukierunkowane posiadające wysoki potencjał proliferacyjny i zdolność do tworzenia kolonii komórek potomnych, bez zdolności do samoodnowy (1);
Proliferacja - zwiększenie liczby komórek w wyniku następujących po sobie podziałów;
Substancja czynna - substancja odpowiedzialna w leku za jego działanie lecznicze;
Supernatant - płyn uzyskany po odwirowaniu zawiesiny komórek (1).
(1) "Hodowla komórek i tkanek" red. Stanisława Stokłosowa, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2004, wyd.I.
(2) "Słownik biologii komórki" red. Z. Bielańska-Osuchowska, J. Godula, J. Kawiak, H. Krzanowska, B. Płytycz,
M. Zabel, Polska Akademia Umiejętności, Kraków 2008, wyd. II